Κείμενο - φωτογραφίες: Γιάννης Γιατράκος
Πόσες φορές δεν έχουμε αναλύσει μέχρι και την τελευταία πέτρα σε δημοσιευμένες φωτογραφίες γνωστών και φίλων στο διαδίκτυο; Πόσες φορές ακόμα έχουμε κρυφοκοιτάξει κάποια λεπτομέρεια ή ελέγξαμε αν ήταν ανοιχτή η τοποθεσία της δημοσίευσης από το κινητό για να βρούμε που έγινε η ψαριά που μας έκανε να ζηλέψουμε κάποια δυσεύρετα πλέον θηράματα ή μια μεγάλη σε ποσότητα ψαριά; Ακόμα περισσότερες όμως έχουμε ρωτήσει, γνωρίζοντας από πριν ότι πιθανόν θα εισπράξουμε αρνητική απάντηση ή στη χειρότερη περίπτωση να μας παραπληροφορήσουν στέλνοντάς μας αλλού.
Πράγματι, η αλήθεια είναι ότι οι τόποι που κρατάνε ψάρια είναι πλέον ελάχιστοι και σίγουρα απαιτούν να συνυπάρξουν πολλές προϋποθέσεις για να έχουμε μια επιτυχημένη έκβαση σε μια ψαρευτική εξόρμηση (μάλλον απαιτούνται πολύ περισσότερες από μια) και δεν είναι τόσο απλό όσο κάποιοι θέλουν να πιστεύουν ή σκοπίμως υποτιμούν έναν τόπο, συνειδητά φυσικά, κρίνοντας πολλές φορές από τα αποτελέσματα και μόνο, ενώ κανονικά θα έπρεπε να αναλογιστούν τι λάθη έκαναν τη συγκεκριμένη μέρα και να συνειδητοποιήσουν την ανεπάρκειά τους σε βασικές γνώσεις και οφθαλμοφανή γεγονότα που πολλές φορές συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της άφιξής τους στον τόπο που θα ψαρέψουν.
Σε γενικές γραμμές, όλοι όταν πηγαίνουμε για ψάρεμα, έχουμε τα ίδια εργαλεία, τα ίδια δολώματα, τους ίδιους φελλούς, τα ίδια καλάμια και τα ίδια αγκίστρια. Η διαφορά βρίσκεται στον τρόπο που τα χρησιμοποιούμε την κάθε στιγμή και είναι αυτός που ευθύνεται για το κάθε αποτέλεσμα ξεχωριστά σε σχέση κυρίως με την εμπειρία, τις γνώσεις και την αντίληψη του καθένα. Δεν είναι μεμπτό σε καμία περίπτωση να μη γνωρίζουμε τον τρόπο να διαλέξουμε από μια τεράστια ακτογραμμή το πιο κατάλληλο σημείο να στήσουμε τον εξοπλισμό μας και να ψαρέψουμε, αλλά ταυτόχρονα είναι απαράδεκτο όταν κάποιος μας εμπιστεύεται ένα μέρος για να κάνουμε το χόμπι μας, να το εκμεταλλευόμαστε δίχως αύριο και να βγάζουμε από μέσα μέχρι και τις πέτρες.
Είναι και κάποιοι τόποι, που όταν “κλείνεις” τα μάτια παίρνουν μορφή, μια εικόνα ζωντανή, μια αίσθηση του πλούσιου, του ζωντανού. Τότε το ξέρεις, είσαι στον παράδεισο…
Η λάθος διαχείριση ενός τόπου, σταδιακά θα μας απομακρύνει από το ψάρεμα φέρνοντας μας προσωρινά αποτελέσματα στο σήμερα και με πολλά δυσάρεστα συναισθήματα στο κοντινό μέλλον και άδεια από ψάρια ψυγεία. Σωστή διαχείριση δε σημαίνει μόνο να απελευθερώνουμε κάθε φορά ότι δεν θέλουμε να κρατήσουμε (αλήθεια, με τι κριτήρια αποφασίζει ο καθένας τι και πόσα θα επιστρέψει πίσω στη θάλασσα;) αλλά φροντίζουμε να αφήνουμε τον τόπο να ηρεμήσει από κάθε ψαρευτική δραστηριότητα, όπως τη σύλληψη των μικρών ψαριών, τη καθημερινή και αλόγιστη χρήση κάθε είδους μαλάγρας, τα σκουπίδια που κάποιοι αφήνουν πίσω τους ακόμα και τη συχνή παρουσία μας στον τόπο, καθώς είναι σίγουρο πως δεν ήμαστε οι μοναδικοί επισκέπτες του είτε από μέσα είτε απ’ έξω.
Επίσης, πολλοί από εμάς εξασκούμε ταυτόχρονα κι άλλες τεχνικές εκτός από εγγλέζικο, bolognese ή spinning, οπότε κατά τη διάρκεια του χρόνου, μπορούν να υπάρξουν μεγάλα κενά ώστε να επανέρχεται η ισορροπία στους ψαρότοπους, τηρώντας απαρέγκλιτα και τα παραπάνω.
Είναι παράλογο να ζητάμε συνεχώς από τους άλλους να μας δίνουν διαρκώς νέα μέρη για ψάρεμα κι αυτό γιατί η εύρεση καλών ψαρότοπων μέχρι να αξιοποιηθούν ως τέτοιοι, έχουν απαιτηθεί πολλές εκατοντάδες ψαρευτικές ώρες, δολώματα και μαλάγρες σε μεγάλες ποσότητες για πειραματισμούς και ασφαλή συμπεράσματα και σίγουρα πολλά έξοδα μετακίνησης και ταλαιπωρία για να μη μιλήσω για τις μέρες όπου το μόνο που τσίμπαγε ήταν τα κουνούπια.
Όταν λοιπόν κάποιος έχει την αφέλεια ή την ευγένεια να μας "παραχωρήσει" ένα ψαρότοπο, το λιγότερο που απαιτείται να κάνουμε, σαν ελάχιστο ευχαριστώ ως προς τον άνθρωπο που μας τον έδωσε, είναι να τον διαχειριστούμε σωστά, χωρίς υπερβολές και το κυριότερο να διδαχτούμε από τον τόπο αυτό με τέτοιο τρόπο ώστε κάποια στιγμή να έχουμε τη χαρά να “ανακαλύψουμε” τους δικούς μας. Σίγουρα η εύκολη λύση είναι και η καλύτερη για όλους, αλλά για να μάθουμε πρέπει δυστυχώς να ψάξουμε, να περπατήσουμε, να σκαρφαλώσουμε, να πέσουμε, να κουβαλήσουμε, να κουραστούμε, να ξοδευτούμε και πολλές φορές να ματώσουμε κιόλας κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Να θυμάστε πως τα εύκολα "κομμάτια" είναι το ίδιο εύκολα προσβάσιμα σε πολύ κόσμο και δεν είναι σίγουρο πως λίγη ώρα πριν πάμε εμείς εκεί, κάποιος άλλος να το είχε μόλις ψαρέψει με άγνωστα σ’ εμάς αποτελέσματα. ‘Όσο εύκολα νομίζουμε ότι αποκτήσαμε την πληροφορία για το μαγικό μέρος με τους σαργούς κοπάδια και τις τσιπούρες τέρατα, άλλο τόσο εύκολα κάποιος που μας την έδωσε να την έχει μοιραστεί "μυστικά" με πολλούς σαν κι εμάς "φίλους" του.
Θυμάμαι αξέχαστα ένα πολύ πρόσφατο γεγονός σ’ ένα μέρος με τα παραπάνω χαρακτηριστικά, όπου είχαμε πάει με την παρέα μου από το μεσημέρι με σκοπό να φύγουμε πριν νυχτώσει. Ενώ λοιπόν ήμασταν έτοιμοι να φύγουμε και ήδη είχαμε αρχίσει να το συζητάμε, η ξαφνική και έντονη δραστηριότητα των ψαριών την ώρα εκείνη μας άλλαξε τα σχέδια για αναχώρηση μέχρις ότου επανερχόταν στα συνηθισμένα λόγω νύχτας. Στους φελλούς μας είχαμε αντικαταστήσει τις κεραίες με χημικά φωτάκια και οι σαργοί τσίμπαγαν με αρκετή όρεξη τα bigattini στα αγκίστρια μας. Τα πρώτα αξιόλογα ψάρια ήδη βρίσκονταν μέσα στο φορητό ψυγείο που είχαμε μαζί και η συνέχεια φαινόταν πως θα είχε μια ασυνήθιστα θετική εξέλιξη.
Ξαφνικά και μέσα στο απόλυτο σκοτάδι, ακούμε μια ομιλία και κάποιον να έρχεται προς το μέρος μας, ο οποίος όταν έφτασε δίπλα μας είδαμε ότι πρόκειται για ένα κοτσονάτο ηλικιωμένο κύριο, ντυμένο με στολή ψαροντουφεκά και τον ανάλογο εξοπλισμό, να προσπαθεί να περπατήσει στα βράχια χωρίς να ανάψει το φως για να μην μας ενοχλήσει με το φακό του και να πάει σε απόσταση από εμάς για να κάνει το βραδινό του ψάρεμα. Αφού μας είπε τα “καλά” κομμάτια που κρατάνε ψάρια, μας ρώτησε ευγενικά αν θα μας ενοχλούσε να βουτήξει αρκετά μακριά από εμάς και πόση ώρα ακόμα είχαμε σκοπό να κάτσουμε. Η κουβέντα ως συνήθως επεκτάθηκε σε πολλά και διάφορα και το συμπέρασμα ήταν ότι έμενε εκεί κοντά και αυτό το ψάρεμα το εξασκεί από νέος ακόμα, σχεδόν καθημερινά χειμώνα – καλοκαίρι και μόνο τα βράδια.
Το συγκεκριμένο μέρος, παρόλο που κάποιες ελάχιστες φορές μας είχε δώσει μεγάλους σαργούς, κατά καιρούς προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει με τα λιγοστά ψάρια που υπήρχαν και τα οποία έδειχναν να τρώνε φοβισμένα ή κάπως μίζερα, παρόλο που οι επισκέψεις μας ήταν δυο με τρεις φορές το χρόνο το πολύ και να εντοπίσουμε το πρόβλημα, το οποίο τελικά μάλλον κατά τύχη το ανακαλύψαμε. Εννοείται πως το παραπάνω σημείο, “σβήστηκε” από το ψαρευτικό χάρτη με συνοπτικές διαδικασίες, γιατί το μόνο σίγουρο είναι πως σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πείσουμε έναν άνθρωπο αυτής της ηλικίας για το πόσο λάθος τακτική ακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια και το μέγεθος της ζημιάς που έχει επιφέρει η ενασχόληση του με το βραδινό αλλά παράνομο ψάρεμα ενώ από την άλλη μεριά επιβεβαιώθηκε ότι κάποιος άλλος το ψάρευε πριν από εμάς όμως σίγουρα όχι για εμάς.
Με την τεχνολογία σήμερα λοιπόν να βρίσκεται μέσα σε σχεδόν κάθε σπίτι, είναι υπερβολικά εύκολο να βρούμε αξιόλογα κομμάτια, με βατή πρόσβαση και τα οποία αν ψαρευτούν με σωστές συνθήκες, κατάλληλο εξοπλισμό και τις ανάλογες σωστές ώρες, να μας ανταμείψουν για τους κόπους μας. Από εκεί και πέρα, η προσωπική μου άποψη είναι πως θα πρέπει καταρχήν να κρατάμε ένα ημερολόγιο, όπου θα καταγράφουμε αναλυτικά τα μέρη που επισκεπτόμαστε, τις συνθήκες που επικρατούσαν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, τη βαρομετρική πίεση, τη φάση του φεγγαριού, την τεχνική που κάναμε, το βάθος, το δόλωμα, τα ψάρια που πιάσαμε, το σημείο που κάτσαμε, τα ρεύματα που υπήρχαν και ότι άλλο ασήμαντο ή σημαντικό θεωρούμε πως πρέπει να το σημειώσουμε.
Αυτή η καταγραφή, θα μας βοηθήσει στο μέλλον να επιλέγουμε με σχετική ευκολία βάσει παραμέτρων που θα προσδιορίσουμε, το κατάλληλο μέρος για ψάρεμα. Το κάθε μέρος, θα πρέπει να το επισκεπτόμαστε ελάχιστες φορές μέσα στο χρόνο, λιγότερες πιθανόν και από τα δάχτυλα του ενός χεριού μας και έχοντας αποκτήσει στην πορεία σημαντική ποικιλία και αριθμό ψαρότοπων, το παραπάνω θα είναι εφικτό με μεγάλη ευκολία. ‘Έτσι οι τόποι δεν θα παρουσιάζουν κόπωση και θα έχουν μεγάλα χρονικά διαστήματα να ξεκουραστούν αναπληρώνοντας τα ψαρευτικά τους αποθέματα ενώ εμείς την ίδια στιγμή θα αποκτούμε εμπειρίες με την συνεχή εναλλαγή τους.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου, μπορούμε να αφιερώσουμε ελάχιστο από το χρόνο μας στην αναζήτηση και αποκωδικοποίηση σημείων ενδιαφέροντος, συνδυάζοντας εάν κι εφόσον αυτό είναι εφικτό, το μπάνιο μας μ’ ένα ζευγάρι πέδιλα και μια μάσκα. Οι πληροφορίες που θα παρατηρήσουμε ζωντανά πλέον, είναι πραγματικά πολύτιμες για τις χειμωνιάτικες εξορμήσεις μας καθώς μπορούμε με ευκολία να δούμε π.χ., την αποχή και πόσο κοντά βρίσκεται στην ακτή, το βυθό και από τι αποτελείται, τις εσοχές όπου κι αν υπάρχουν, κάποια μονόπετρα, τη φυσική βλάστηση όπως μια ποσειδωνία ή μεγάλα κομμάτια άμμου, πιθανά εμπόδια όπως η ύπαρξη μιας ξέρας που δεν φαίνεται, αποστάσεις σημαδιών από την ξηρά, το βάθος κάποιων σημείων και άλλα πολλά. Όλες αυτές οι γνώσεις, αν καταγραφούν σωστά και με λεπτομέρεια, θα μας βοηθήσουν με την πάροδο του χρόνου σε ιδιαίτερα επιτυχημένες εξορμήσεις, όπου θα γνωρίζουμε με απόλυτη σαφήνεια τι υπάρχει από κάτω και δεν θα υποθέτουμε όπως κάνουμε πολλές φορές στα ψαρέματά μας όπου μέχρι να έχουμε μια σχετική εικόνα, έχουν περάσει στην κυριολεξία χρόνια ολόκληρα.
Μερικοί πιθανόν να νομίζουν πως η απελευθέρωση ψαριών γίνεται για τις φωτογραφίες και τα social media και ότι έτσι προστατεύουν τον πληθυσμό των ψαριών, ενώ ουσιαστικά κοροϊδεύουν τον εαυτό τους θεωρώντας φυσικά τους υπόλοιπους αρμόδιους και υπεύθυνους να τα διαχειριστούν. Το να κρατάμε στο ψυγείο μας ψάρια κάτω του ελάχιστου επιτρεπόμενου ορίου και να απελευθερώνουμε ένα ή δυο ψάρια για τα μάτια του κόσμου, δε μας κάνει ούτε έξυπνους ψαράδες ούτε ψαράδες με μέλλον.
Οι φωτογραφίες που διακινούνται μέσω ιδιωτικών μηνυμάτων όπου σκόπιμα αποκρύπτονται από τα μάτια του κόσμου, μας εκθέτουν όλους μας και δε μας τιμούν καθόλου σαν ψαράδες, ειδικά κάποιους λαλίστατους και υπέρμαχους υποστηρικτές της σύλληψης και απελευθέρωσης η οποία γίνεται στη θεωρία και μόνο. Ο περισσότερος κόσμος, λόγω άγνοιας ή και παραπληροφόρησης πιθανόν, έχει την πεποίθηση πως όλοι κάνουμε τα ίδια και χειρότερα για να μην αναφέρω πως ακόμα και μεταξύ μας το ίδιο πιστεύουμε.
Κάποια στιγμή λοιπόν, πρέπει σ’ αυτή τη χώρα όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, ο καθένας στο μέτρο που του αναλογεί και να μην ισχυριζόμαστε πάντα πως για όλα φταίνε οι άλλοι, όποιοι κι αν είναι αυτοί οι άλλοι.
Τα σκουπίδια που αφήσαμε πίσω μας να τα πάρει ο άνεμος και η φουσκοθαλασσιά, οι επιμελώς σφηνωμένες στις εσοχές των βράχων συσκευασίες διαφόρων αξεσουάρ και σακούλες τροφίμων που πάντα βρίσκουμε σχεδόν παντού, να ήμαστε σίγουροι πως μας χαρακτηρίζουν αρνητικά και η φύση θα μας το ανταποδώσει στο πολλαπλάσιο. Οι πετονιές που πετάξαμε πάνω στη βιασύνη μας να φύγουμε μέσα στο νερό με τα δολωμένα αγκίστρια, αντί να βρεθούν μπλεγμένα στο στόμα κάποιου ψαριού που θα του στερήσουν χωρίς λόγο τη ζωή του, καλά θα κάνουμε να τα βάλουμε μέσα σε μια σακούλα και να τα πετάξουμε στον πρώτο κάδο που θα συναντήσουμε. Αύριο, εμείς ή κάποιος άλλος θα βρεθούμε στο ίδιο μέρος να απολαύσουμε το ψάρεμα και τη θάλασσα και έχουμε την υποχρέωση να τον αφήσουμε όπως ακριβώς τον βρήκαμε, καθαρό και χωρίς τα ίχνη της επίσκεψης μας εκεί…